Kibaru ye Mali kanw kunnafonisɛbɛnw baarada ye, AMAPU bolofara dɔ don, a sigira senkan jamana marabaaw fɛ kabini san 1972, walasa ka fasokanw don ba la. An bɛ don minna i ko bi, a bɛ kunnafonisɛbɛn bɔ kan saba la. Cakɛda dayɛlɛ la ni bamanankan fɔlɔ ye, a kunnafonisɛbɛn bɛ wele « Kibaru »; san 11 o kɔfɛ, fulakan faral’ a kan san 1983, a kunnafonisɛbɛn tɔgɔ ye « Kabaaru » ye; marakan de kɛra a sabanan ye, o kunnafonisɛbɛn bɔli daminɛ na san 1989, a bɛ wele « Xibaare ». O hukumu kɔnɔ san 1972 marisikalo tile 10, kibaru nimɔrɔ fɔlɔ bɔra, K’a t’o don ka se bi marisikalo tile 10 san 2020 ma, kibaru ye san 48 ɲanamaya sɔrɔ.

O furancɛ kɔnɔ, yɛlɛma caman donna kunnafonisɛbɛnw bɔcogo l’a ɲɛ hakɛ, bɔta hakɛ, sɔngɔko ani sɛbɛn yɛrɛ cogoya la. O faamuyali sirasurun ye min ye; san1972 kibaru 5.000 de tun bɛ bɔ kalo o kalo ɲɛ 4 kan, san 1982 kibaru 8.000 de tun bɛ bɔ kalo o kalo ɲɛ 8 kan; san 2000 y’a sɔrɔ kibaru bɔta ye 16.000 ye ɲɛ 12 kan kalo la. An bɛ don min na i n’a fɔ bi kibaru ɲɛ hakɛ ye 8 ye, nka caman bɔra a bɔta hakɛ la k’o sababu kɛ dɛmɛbaa caman y’u bolo bɔ kibaru kɔrɔ i n’a fɔ INƐSIKO ni SƐMUDETE, k’a to jamana dɔrɔn ka dɛmɛ ma, o gɛlɛya bɛ kibaru kan bi kosɛbɛ. Min y’a sɔngɔko ye, san 1972 kibaru sɔngɔ tun ye dɔrɔmɛ 4 ye, a bɔr’ o la ka kɛ dɔrɔmɛ 15 ye, bi a bɛ dɔrɔmɛ 35 la, bakurubasanni ye dɔrɔmɛ 400 ye Mali la, min ye kɔkansanni ye, Afiriki kɔnɔ kibaru bakurubasanni ye dɔrɔmɛ 800 ye; a sɔngɔ ye dɔrɔmɛ 1.400 ye diɲɛ fantɔw la san kɔnɔ.

A b’o cogo la, Kabaaru ni Xibaare fana ye yɛlɛmako caman kɛ bɔta hakɛ ni sɛbɛnw cogoya la, nk’ olu ɲɛ hakɛ furadama ye ɲɛ 4 ye. Min y’u sɔngɔko ye, u ni kibaru bɛɛ sɔngɔ ye kelen ye. U fila bɛɛ dayɛlɛ la ni kunnafonisɛbɛn ba kelen – kelen (1.000) ye kalo la, san 2000 y’a sɔrɔ u bɛ ba fila – fila la (2.000) kalo la. Min y’a sɛbɛn cogoya ye, u saba bɛɛ tun bɛ bɔ sɛbɛn hakɛlamanw de kan fɔlɔ, nk’ o yɛlɛma na sisan ka kɛ sɛbɛnkunbaba ye.

O tɛmɛnen kɔ, an b’aw ladɔnniya k’an bɛ don min na i ko bi, Kibaru bɛ nimɔrɔ 576 la, Kabaaru o bɛ nimɔrɔ 408 la, Xibaare bɛ nimɔrɔ 377 la. K’a fara nin bɛɛ kan Kibaru bɛ bɔlɔ ni ɛntɛrinɛti kan sisan. O bɔlen kɔ yen, a ka Yucibu / Youtube jabarani fana bɛ yen, an ka jaduman bɛɛ bɛ sɔr’ o kan.

Siyaka SOGOBA

Bololabaarakɛlaw jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ jamana jiriwali la, sabula u ka baara sinsinnen b’ an yɛrɛ ka sɛnɛfɛnw ni fɛn wɛrɛw bayɛlɛmani kan. Nk’ an bɛ don minna i ko bi, bololabaara kɛlen don bolokɔfɛfɛn ye jamana marabaaw bolo. O hukumu de kɔnɔ an wulila ka se Balimayakuciri / Balimaya Couture tigi Mamadu Tarawele (Maduba) m’ a ka kalalikɛso la Bamakɔ sigida 4nan kɔnɔ Hamudalayi. Maduba, ye bololabaraakɛla ye kɛrɛnkɛrɛnnenya la, kalalikɛla jolen don, a ka baara ɲɛsinnen bɛ dalifiniw kalali ma, n’o y’an ka laadala finiw ye. An sera a ma k’a kumaɲɔgɔnya a ka baara taabolo kan, o hukumu kɔnɔ, a b’a yɛrɛ nacogo fɔ an ye kalali la, a da sera fana kalali nafa n’a gɛlɛyaw ma, ani bololabaara jɔyɔrɔ jamana yiriwali la.

Kibaru: Yεrεkofɔ tεmεnen kɔ, an b’a fε k’a dɔn, Mamadu Tarawele kεra kalalikεla ye cogodi an’i bɛ fini suguya jumɛn kala?

Mamadu Tarawele: N bε se ka fɔ ko cɛsiri ni baara kanu de y’a to ne kε kalalikεla ye bi, sabula ne ye kalali baara kanu kabini n lakɔlidennan ma. Kalan tε kε don minnu na, n tun bɛna tile kɛ kalilikɛso kɔnɔ ka kalali dege karamɔgɔw fɛ, n tora ten fo ka se kalalila, nka n yɛrɛ ka kalalikɛso dayɛlɛ n yɛrɛ ye, o kɛra san 2008. Ne bɛ fini suguya bɛɛ kala, nka n sinsinnen don kosɛbɛ dalifiniw kalali kan n’o y’an ka laadala fini.

Kibaru: I ye dalifini kalali hakilila sɔrɔ cogodi?

Mamadu Tarawele: Ne ye n sigi k’a jateminɛ, k’a fɔ nko n’a y’an ka dalifiniw don ba la, a ka wusa jamana sɔrɔ ma kosεbε wa a bε caman bɔ baara kεbaliya la. Ni ye dalifiniw ta ka lajε, ka kɔɔri bɔ foro la ka se a donni ma, i b’a ye a musaka bεε bε to jamana kɔnɔ. Misala, SƐMUDETE bε kɔɔri san sεnεkεlaw bolo k’a kolo bɔ, k’a mugu feere KOMATƐKiSI / COMATEX ma, olu fana b’a bayɛlɛma k’a kε gese ye, gesedalaw b’a ta olu bolo k’a dilan ka kɛ fini ye, galadonnanw fana bɛ b’a san gesedalaw bolo k’a don gala la, anw kalalikεlaw bε sɔrɔ k’a san olu bolo kana tigε k’a kala ka feere. Ne hakili la laɲini y’o de ye, k’an yεrε ka danifεnw bayεlεma jamana kɔnɔ.

Kibaru: Sɔrɔko siratigε la, yala sugu bε cogod’ i bolo bi ani n’a y’a sɔrɔ i ye gεlεya sɔrɔ a baara kɔnɔ?

Mamadu Tarawele: O yɔrɔ la n bε APESꜪMU / APCMM ɲεmɔgɔba Mamadu Mεnkɔrɔ Tarawele fɔ kosεbε, sabula n kɛlen ka baara in daminɛ, ale de fɔlɔ y’a diya don na, ni n ko bε salaya tuma o tuma, ale de tun bɛ galabu don na. A daminε, ni n ye fεn o fεn kala taa, a tun b’a san n bolo, a tun bε n bila ka ta faamaw fε yen, n yεrε ye n t’o la ka da caman gosi, alihamutulilayi bi sugu ka wusa kosεbε, faama caman bε fini ninnu san an bolo.

Kibaru: Weleweledakan jumεn b’i bolo ka ɲεsin kalalikεla tɔw ma kεrεnkεrεnnenya la ani jamana ɲεmɔgɔw ni jamanadenw ma walasa k’an ka laadala finiw don ba la?

Mamadu Tarawele: N bε min fɔ n kalalikεɲɔgɔnw ye, o de ye bε ka don dalifiniw kalali la, an ka mɔdεli ɲumanw dilan a la, walasa k’a diya jamandenw ye. Ne hakili la n’o kεra, jamanadenw bε girin a kan, da bε yεlε bololabaarakεla caman ye, i n’a fɔ galadonanw ni gesedalaw ani fini dilan iziniw w’a bε dɔ fara kɔɔrisεnεnanw ka sɔrɔ kan.

K’a fɔ jamana ɲεmɔgɔw ye, ko mɔgɔ kelen ka sɔrɔ tε sɔrɔ ye, u k’u kɔ filε jamana bololabaarakεlaw la, kεrεnkεrεnnenya la an ka laadalafini dilanbaaw n’olu ye gesedalaw ye, olu de bε dalifiniw don ba la. U ka misaliya t’an kεrεfε jamananw kan ka dalifini ninnu san k’u don, ka jamana bololabaarakεlaw ka senkola jira diɲε na, ne hakili la o de kaɲi jamana sɔrɔ ma. Sabula ne yεrε bolo hali ni bololabaara ma kε jamana yiriwali sira teliman ye, a fana jɔyɔrɔ kabon kosεbε yiriwali sabatili la jamana kɔnɔ.

Min bε fɔ jamanadenw ye dɔrɔn, o de ye k’an ka k’an yεrε fε, an ka wari don an ka bolobaarakεlaw ka fεn dilannenw na k’u don an kan na, walima k’u dun, ne hakili la n’o man jamana taa ɲε, a t’a segin kɔ.

Kibaru: Bololabaara tε denmisεnin caman fεlako ye ten, u ɲε bε jɔn a la ko fεn tε sɔrɔ a la, e dun bɔlen filε ka nin min fɔ sisan o ye misali ɲumanba ye, yala laadilikan jumεn b’e bolo ka ɲεsin u ma bolobaara nafa kan.

Mamadu Tarawele: Laadilikan tε ne bolo ka ɲεsin denmisεnw ma, ne b’a n sara denmasaw de la kosεbε, sabula n’i ko den, i ko denmasa. Bololabaara ye marasugu dɔ de ye, i b’a kanu don den ma kabini a fitini. O la ne b’a ɲini denmasaw fɛ, u ka baara kanu don denmisεninw na ka tεmε wari kan, n’u ye denw bila ka taa baaradege la, u kana wariko waajibiya u kan du kɔnɔ, o de b’a t’u bɛ se baara la k’a sɔrɔ u ma wari diya dɔn, wa o bɛ baara kanu don den na fana. Sabula den ye bɔgɔkɛnɛ de ye, ni dukɔnɔnan ni baarakɛyɔrɔ ɲεna, a ka ca Ala fε den bε tε tiɲε.

Min ye gɔfεrεnaman ta fan ye, ne b’a ɲini u fɛ, u ka bololabaarakalanso dɔw dayεlε jamana kɔnɔ, ni denmisεninw sera DꜪFU ma, u ka bololabaara kalanni daminε, sabula ni y’a mε ko jamana bε yiriwa bololabaara de bε na n’a ye. Ni gɔfεrεnaman y’a jija ka bololabaara minisiriso dεmε, olu fana ka bololabaarakεlaw dεmε, a ka ca Ala fε jamana bε yiriwa. O yɔrɔ la n b’an ka minisiri Nina Walεti Intalo ni APESꜪMU ɲεmɔgɔba Mamadu Mεnkɔrɔ Tarawele fɔ kosεbε u ka cεsiri n’u ka wulikajɔ la bololabaara yiriwali kama.

Kibaru: An b’a dɔn ka fɔ ko feerekɛla minnu bɛ na ni yuguyugufiniw ye ka bɔ kɔ kan, u bɛ gɛlɛya dɔɔni lase aw ma a ka baara kɔnɔ, nk’an b’a fɛ k’a dɔn, yala baaraɲɔgɔnya b’a n’u cɛ wa?

Mamadu Tarawele: Baaraɲɔgɔnya t’an u cɛ, an bɛ fini minnu kala an yɛrɛ b’a bɛfeere. U bɛ na ni fini minnu ye ka bɔ kɔkan, a bɛ denkunba se anw ma, ka d’a kan ni finisannan y’a ye ko yuguyuguduloki kelen bɛ sɔrɔ dɔrɔmɛ kɛmɛ fila la, ka sɔrɔ an ka dalifini duloki kelen bɛ taa fɔ dɔrɔmɛ ba fila walima ba saba la, a b’a fɔ k’a wari ka ca, kasɔrɔ dalifini nafa ka bon ni yuguyugu ye ka taa ka segin. An ka dalifini ninnu bɛ dilan ni kɔɔri gɛrɛgɛrɛ ye ɲagamili t’a la w’a man ca ka farikololabanna lase mɔgɔ ma. Nka ni gɔfɛrɛnaman yɛrɛ sera ka ɲɛɲini o ko in na, i n’a fɔ an kɛrɛfɛ jamana dow y’a kɛ cogo min, walasa u ka bololabaara ka taa ɲɛ. Gɔfɛrɛnaman ka yuguyugufeerelaninnu ka takisi barika bonya walasa anw fana bɛ se ka ɲɛ sɔrɔ yan, n’o tɛ dadigi bɛ ɲini ka k’an na.

Ka ɲini gɔfɛrɛnaman fɛ halisa, ni nɔgɔya b’a la, u ka sɔrɔdasifiniw ni dɔgɔtɔrɔfiniw kalali bila jamana kalalikɛlaw ma, o bɛ wusay’an ma kosɛbɛ.

Kibaru: Kumakanlaban jumɛn b’i bolo?

Mamadu Tarawele: Ne ka kumakan laban bɛ ɲɛsin faamaw ma halisa, u ka misali jira jamadenw na, i n’a fɔ an kɛrɛfɛ jamanaw la. An ka bololabaarakɛlaw fɛninnu dilan, u k’u san k’u don, ne hakili la o bɛ wusaya kosɛbɛ an ka bololabaara ɲɛtaa ma. N’i don na jamana forobacakɛdaw kɔnɔ bi, a bɛɛ ye siniwaw ka minɛ dilannenw ye, u k’a lajɛ k’o dilanni baara d’an ka mininsew ma, hali a dalafiniw bɔgolanfini ɲuman caman bɛ yen minnu bɛ se ka kɛ dalafini ye. N’u sera k’o bɛɛ yɛlɛma k’a k’an yɛrɛ ka fɛn dilannenw ye, ne hakili la o bɛ wusaya jamana sɔrɔ yɛrɛ ma.

Kunnafoni ɲini na

Amadu O Jalo ni
Siyaka Sogoba fɛ

Sahɛlikungo jamanakuntigiw ye ɲɔgɔn kunbɛ taradon Feburuyekalo tile 25 Moritani faaba la Nuwakisɔki, jɛkulu ka laadala ɲɔgɔnyeba tako wɔɔrɔnan hukumu kɔnɔ. An ka jamanakuntigi Iburahimu Bubakari Keyita n’a tɔɲɔgɔnw, i n’a fɔ Ɔrɔki Mariki Kirisiyan Kabore ka bɔ Burukina Faso; Muhamadu Isufu Nizɛri ani Idirisi Debi Itino ka bɔ Cadi, u bɛɛ ye Moritani Masakɛ Mohamɛdi Ulidi Sɛki Ɛli Gazuwani ka wele jaabi.

Bɛnkan ninnu tara ɲɔgɔnye in kɛnɛ kan olu filɛ: Moritani masakɛ bila la Burukina Faso ta nɔnna jɛkulu ɲɛmɔgɔya la. O tɛmɛnen kɔ, kominike laban min ye lajɛ baaraw kuncɛ lakanako siratigɛ sahɛlikungɔ kɔnɔ, binkanniwale fɛn o fɛn kɛra Zesɛnki mara kɔnɔ kɛlɛbolow ni fasodenw ani sɔrɔ cakɛdaw kan, jamanakuntigiw y’a bɛɛ kɔn kominike in kɔnɔ. U ye jɛkulu jamana kelen-kelenna bɛɛ fo u ka cɛsiri n’u ka wulikajɔ la lakana sabatili la sahɛlikungo kɔnɔ.

O kominike kelen kɔnɔ, jamankuntigiw y’u sɔnnin sigi dantigɛlikan dɔ kan min tara Afiriki alimaniw, diinɛ ɲininikɛlaw ni diinɛɲɛmɔgɔw fɛ walasa ka danfara don silamɛya ni kulu marifatigiw binkannikɛlaw cɛ. O tɛmɛnen kɔ jamankuntigiw y’u ka dɛmɛ kuraya jatigɛwale kɛlɛli la jɛɲɔgɔnya siratigɛ la, ka fanga don Zesɛnki Sahɛli kɛlɛbolo la kunnafoniko ni mɛnɛ ko nasira fɛ kɛrɛnkɛrɛnnenya la kɛlɛkɛpankurn ko. U segin na wele kuraya diɲɛforobatɔnba lakana jɛkulu ma walasa G5 Sahɛli kɛlɛbolo ka bila sariyakisɛ 7nan hukumu kɔnɔ diɲɛforobatɔnba sariyasun na.

O bɔlen kɔ yen, Sahɛli masakɛw y’ u disi gosi bɛnkansɛbɛn dɔ bolonɔbilali ye Zesɛnki Sahɛli ni Erɔpu kelenyatɔn ani diiɲɛforobatɔn ni ɲɔgɔn cɛ kɛlɛkɛ minɛko siratigɛ la ka di Zesɛnki Sahɛli kɛlɛbolo ma. U y’u dɛmɛbaa bɛɛ wele kana Po / Pau lajɛ bɛnkanw labatoli ma, o min kɛra Zanwuyekalo tɛmɛnen Faransi. O kɔfɛ, u y’u waso ni G5 Sahɛli kɛlɛbolo taabola kan, ka sɔrɔ ka wele bila u jɛɲɔgɔnw ma, u ye layidukan minnu ta Birikisɛli san 2018,  u k’u bɔ a sira fɛ.

K’aw ladɔnniya ko san wɛrɛ lajɛ bolodara ka bila feburuyekalo tile 21 na Cadi jamana kan.

Porozɛ in bɛ wele nansarakan na ko «50 millions de femmes ont la parole» n’o ye ko «Kuma bɛ muso miliyɔn 50 bolo». A sigili kurɔnbonkarili lajɛ kɛra lotɛli dɔ kɔnɔ kunun feburuyekalo tile 24 Bamakɔ, a kɛnɛ ɲɛmɔgɔya tun bɛ minisirimuso Dɔgɔtɔrɔ Jakite Ayisata Kasa Tarawele bolo n’a ka baara ɲɛsinnen don muso ni den ani denbaya ka ɲɛtaa sabatili ma. SEDEYAWO ka ciden fana tun b’a kɛnɛ n’ o ye Porofesɛri Alilu Boli ye ani Madamu Ture Haby Sy ONIFAMU tɔgɔla, fo ka se muso jɛkuluw ni muso cakɛdatigi caman ma ani minisiriso jɛɲɔgɔnw.

Porozɛ in sigikun bɛna kɛ cakɛdasigi kunnafoni walanwalannenw kɛrɛnkɛrɛnni ye ka bila musow ka bolo kan cakɛda sigili n’a yiriwali siratigɛ la. O kunnafoni ninnu de bɛna kɛ kulu kelen ye n’ a bɛ wele nansarakan daɲɛ kelen na apilikasɔn / application ka bila ɛntɛrinɛti kan. A labaarali ka nɔgɔn kosɛbɛ, w’a bɛ cakɛdasigi hakilila di muso miliyɔn caman ma Afiriki kɔnɔ ani ka fanga don u ka cakɛdaw sigilenw na ni kunnafoni sɔrɔyɔrɔ kelenpe bilali y’u ka bolo kan.

Porozɛ in sigira senkan Mali kɔnɔ Muso ni Den ani Denbaya ka ɲɛtaa sabatili minisiriso fɛ ni SEDEYAWO ka jɛɲɔgɔnya ye. A musaka munɛ bɔra Afiriki yiriwali waribon fɛ (BAD)

Hakililajigin na, porozɛ in sigili hakilila fɔlɔ tara diɲɛ selege naani ka lajɛba kɛnɛ kan ka ɲɛsin musow ka hakɛ lakananni ma diɲɛ kɔnɔ, a kɛra Kigali n’o ye Wuranda faaba ye taratadon nowanburukalo tile 26 san 2019.

Siyaka Sogoba

Sirakɔrɔba, Finibugu, Zanikodugu, NCɔso, Zanferebugu, Kabale ani Kuyila, nin dugu wolɔnwula de ye kalanbon 22 ni baarakɛminɛw sɔrɔ juma tɛmɛnen. Kalanbon ninnu bɛɛ jɔra kɛnyɛrɛyejɛkulu « Save The Children » fɛ gɔfɛrɛnaman ka jɛɲɔgɔnya kɔnɔ, u kɔnnɛgɛdi lajɛ kɛra sirakɔrɔba Ɲɛna Komini na.

Jamana kalanko minisiri Mahamadu Famanta ni Sikaso mara ɲɛmɔgɔba ka ciden Hamadun Bari tun b’a kɛnɛ kan, fo ka se « Save The Children » cakɛda nin b’an fɛ yan Mali kɔnɔ, o kuntigiba Amawi Akipamagibo ni Ɲɛna komini Mɛri Seriba Jalo ma. Baara in musaka munɛ bɛnna sefawari miliyɔn 200 ma, kalanbon ninnu bɛ seka kalanden 1.000 kunbɛ.

Minisiri Famanta y’a jir’a ka kɔrɔfɔ kɔnɔ ko nin waleɲuman in bɛ kɛnyɛrɛyejɛkulu « Save The Children » ka wulikajɔ n’a ka cɛsiri sɛmɛntiya Mali kalanko ɲɛtaa la. A ko nin kalanbon ninnu bɛ bɛna kɛ sabu ye ka dɔ fara denmisɛnni kalannenw kan Sikaso mara kɔnɔ. Minisiri da sera fana « Save The Children » ka waleɲuman tɛmɛnen dɔw ma ka ɲɛsin kalanko ma, i n’a fɔ lakɔlikaramɔgɔ dege, kalaminɛ caman dili kalansow la ani lakana sabatili majamunni kalanyɔrɔw la.

O tɛmɛnen kɔ, Save The Children cakɛda ɲɛmɔgɔ y’a jira ko nin lajɛ in nafa ka bon ale bolo kosɛbɛ, sabula k’a bɛ tali kɛ denmisɛnw ka kalan ɲuman sɔrɔli kan, ko y’ale ka jɛkulu hamiko kunbaba dɔ ye. A ye barikada kɛ u jɛɲɔgɔn jamanaw ye, i ni fɔ Koredinɔri, Itali ani Lameriki.

Min ye Ɲɛna komini Mɛri ye, Ale jira k’olu nisɔndiyalen don kosɛbɛ kɛnyɛrɛyejɛkulu « Save The Children » ka nin waleɲuman na, ko nin jumadon feburuyekalo tile 14 in bɛ t’olu hakili la.

Siyaka Sogoba

Bɛn in kelenya sabatili jamana ye fasodenɲuman bɛɛ haminko ye bi, o hukumu kɔnɔ, zanwuyekalo tɛmɛnen, Mali silamɛtɔnba ye lajɛba kɛ moti, min boli la yaafaɲɔgɔnma tɛmɛsiraw kan. Lajɛ in kunba tun ye ka fɛɛrɛ jonjonw sigi senkan lakanabaliya kɛlɛli kama jamana kɔnɔ. O siratigɛla, bɛnkan minnu wolo la lajɛ in kɔnɔ, u y’ olu kɛ laselisɛbɛn ye k’a di minisiriɲɛmɔgɔ Bubu sise ma. Gafe dira taratadon Serifu Usumani Madani Hayidara fɛ n’o ye Mali silamɛtɔn kuntigiba ye.

Nin bɛ Mali silamɛtɔnka ka wulikajɔ sɛmɛntiya jamana marabaaw kɛrɛfɛ bɛn sabatili la jamana kɔnɔ. An b’aw ladɔnniya ko mɔgɔ 400 ni kɔ sen yera moti lajɛba kɛnɛ kan minnu y’u fɛɛla fɔ lakana sabatili kan jamana kɔnɔ, walasa ka yaafaɲɔgɔnma fɛɛrɛw jonjonw sigi senkan, i n’a fɔ silamɛdiinɛ b’a laɲini cogo minna.

Tɔn sekeretɛriba Mamadu Jamutani ka fɔla, silamɛtɔn ye min hakilila in ta  kow gɛlɛyalen walasa ka siyaw ni diinɛ bɛɛ sendon bɛn sabatili baaraw la ani ka sigiɲɔgɔnya sinsin sigidaw ni ɲɔgɔncɛ. A ko bɛnkan nafamanw tara moti lajɛba kɛnɛ kan, minnu sinsin na kosɛbɛ kunnafonidi n’an ka laadala taabolow matarafali kan, walasa ka kɔn ka kɛlɛ kunbɛ yann’ a ka don jamana kɔnɔ. A ko jigisikuma nin fɔra lajɛ in kɛnɛ kan, o b’a jira ko siyaw bɛɛ labɛnnen don laselisɛbɛn in kɔnɔ kuma waleyali kama.

Minisiriɲɛmɔgɔ y’a jira ko gɔfɛrɛnaman labɛnnen don ka silamɛtɔnba dɛmɛ a ka kuntilenna kɔnɔ.

Tɔn kuntigiba n’ o ye Serifu Usumani Hayidara, a y’a jira ko nin ye silamɛtɔn sendonnen ye bɛn ni sigiɲɔgɔnya sabatili baaraw la siyaw ni ɲɔgɔncɛ moti mara la.

Siyaka SOGOBA

Larabu jamanaw ka jɛkuluba / Emirati Larabu Zini, ka kɛnyɛrɛye cakɛda min ɲɛsinnen bɛ kuranko porozɛw yiriwali ma Afiriki kɔnɔ, o kuntigiba Muhamadi Zafari n’an ka jamana kuran ni jiko minisiri Sanbu Wage jɛra k’u bolonɔ bila bɛnkansɛbɛn dɔ la juma tɛmɛnen, walasa ka kuranso fila jɔ Jɛma dugu kɔnɔ don nataw la. A bolonɔbila lajɛ kɛra minisiriso kofɔlen jabaala la, kɛnyɛrɛye cakɛdaw, cakɛda fitininw ni mankanw ani cakɛdasigi minisiri, Madamu Safiya Boli fana tun b’a kɛnɛ kan.

Nin bolonɔbilasɛbɛn in bɛna kɛ sababu ye ka kuranso fila jɔ minnu fanga bɛ taa megawati/ mégawatt 100 la, a kelen o kelen. Kuran sira kunbabaw ni hakɛlamanw fana dilanniko kuma bɛ bɛnkansɛbɛn in kɔnɔ, minnu bɛna kɛ sababu ye ka Jɛma, Nara, Ɲɔrɔ ani Bananba sigidaw kala jamana kuransoba la, ni kilowati / Kva 225 ye walasa ka Jɛma kala Bamakɔ la.

Bolonɔbilasɛbɛn in kuntaala ye san 25 ye. Cakɛda PAL4 Enɛrizi Solɛri LLC / Société PAL4 Énergie Solaire LLC kuntigiba ka fɔ la, Mali gɔfɛrɛnaman ka ni hakilila in ye fɛɛrɛ jolen ye walasa ka baarabaw yiriwa jamana kɔnɔ kuranko siratigɛ la.

Min ye minisiri Safia Boli ye, a y’a jira ko nin bɛnkan in bɛ bila an ka jamana sɔrɔdabolow yiriwali hukumu kɔnɔ, sabula cakɛda fitininw ni mankanw ni izininw mako bɛ kuran na walasa k’a baarabaw kɛ. A ko nin kuranso fila in bɛna kɛ sabu ye ka dɔ fara cakɛda kofɔlen ninnu ka sɔrɔ n’u ka baara kan. Cakɛda minnu bɛ marabolow kɔnɔ, olu bɛna ni hakilila kura nafa sɔrɔ kosɛbɛ.

Kuran ni Jiko minisiri Sanbu Wage y’a jira ko nin bɛnkan in wolo la kalo caman sigikafɔ kɔnɔ gɔfɛrɛnaman ni PAL4 Énɛrizi Solɛri LLC cakɛda cɛ. A ko sɔɔni baaraw nu bɛna don, a bɛ kɛ kalo 12 fo ka se kalo 14 kuntaala ma. Porozɛ in musaka munɛ bɛna bɛn sefawari miliyɔn 300 ma.

Kunnafoni sɛbɛnbaaw:

Baba B. Kulibali (Tubabukan)

Siyaka Sogoba (Bamanakan)

Fiyɛ bɛna bɔ kɔrɔn na ka taa bayanfan jamana fanbɛ, n k’ a fanga tɛna boyan kosɛbɛ.

Yeli fanga cogoya bɛna yɛlɛma sanga ni sanga kilomɛtɛrɛ 8 ni 10 cɛ Kayi mara, kulikɔrɔ, Sikaso, Segu, Moti ani Bamako disidiriki la. Min ye Tumutu mara, Gawo, Kidali, Menaka ani tawudeni mara ye, yeli fanga cogoya bɛna falen-falen kilomɛtɛrɛ 6 ni 10 cɛ.

Min ye tile yelɛma cogo ye, funteni bɛna kɛ tile kɔrɔ, min hakɛ kɔrɔtalenba b’a ta 28 na ka se 41 ma, a fanga bɛna bonyan kosɛbɛ Kayi mara la. Funteni hakɛ jiginnenba b’a ta 13 la ka se 26 ma, a fagan bɛna dɔgɔya kosɛbɛ Tawudeni mara la.

K’aw ladɔnniya ko nin dɔgɔkun funteni fanga bɛna bonyan ni dɔgɔkun tɛmɛnen ye.